ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا، پورسینا و شیخ الرئیس (۳۵۹–۲ تیر ۴۱۶ خورشیدی، ۹۸۰–۱۰۳۷ میلادی، ۳۷۰–۴۲۸ قمری[۱۰])،[۱۱][۱۲][۱۳] همه‌چیزدان،[۱۴] پزشک، ریاضی‌دان، اخترشناس، فیزیک‌دان، شیمی‌دان، جغرافی‌دان، زمین‌شناس، شاعر، منطق‌دان، فیلسوف، موسیقی‌دان[۱۵] و دولت‌مرد ایرانی [۱۶][۲][۳][۴][۵][۱۷] و از مشهورترین و تأثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان ایران‌زمین و جهان است که به ویژه به دلیل آثارش در زمینهٔ فلسفه و پزشکی اهمیت دارد. آثار اصلی او دو دانشنامهٔ علمی و فلسفی جامع به نام‌های کتاب شفا و دانشنامهٔ علائی، و همچنین القانون فی الطب به عنوان یکی از معروف‌ترین آثار تاریخ پزشکی است.[۱۸][۱۹]
| حسین بن عبدالله | |
|---|---|
 نگاره‌ای از بوعلی سینا اثر ابوالحسن صدیقی در ۱۳۲۴ خ؛ موزه بوعلی‌سینا | |
| زادهٔ | ۱ شهریور ۳۵۹[۱] روستای افشنه در بخارا (پایتخت سامانیان)، در ازبکستان کنونی |
| درگذشت | ۳۱ خرداد ۴۱۶[۱](در سن ۵۷ سالگی) همدان، ایران |
| آرامگاه |
آرامگاه بوعلی‌سینا ۳۴°۴۷′۲۹٫۵۵″ شمالی ۴۸°۳۰′۴۷٫۶۲″ شرقی همدان |
| محل زندگی | فرارود، خراسان، گرگان، ری، اصفهان و همدان |
| ملیت | ایرانی[۲][۳][۴][۵] |
| دیگر نام‌ها | بوعلی سینا، پورسینا |
| پیشه | فیلسوف، دانشمند و حکیم |
| سال‌های فعالیت | اواخر سدهٔ چهارم و اوایل سدهٔ پنجم قمری |
| آثار | کتاب شفا، قانون، دانشنامهٔ علایی و رساله‌های بسیاری به عربی و فارسی |
| عنوان | شیخ‌الرئیس؛ شرف الملک، حجت الحق شاهزاده اطباء |
| دوره | اواخر سامانیان و دوران آل بویه |
| منصب | وزارت |
| مکتب | فلسفه مشایی |
| همسر(ها) | یاسمین |
| والدین | عبدالله / ستاره |
وی در کودکی نبوغ شایانی از خود بروز داد و در جوانی از جمله دانشمندان و پزشکان خاص دربار امیر نوح سامانی در بخارا بود. سپس با زوال سامانیان و نزدیک شدن خطر سپاه سلطان محمود غزنوی از بخارا به گرگانج خوارزم رفت و از آنجا به گرگان نزد امیران آل زیار پناه برد. سپس، در خدمت مجدالدوله رستم امیر آل بویه در ری رسید و پس از آن در همدان وزیر شمس‌الدوله دیلمی بود. پس از مرگ امیر، وی را زندانی کردند تا اینکه از آنجا گریخت و نزد علاء الدوله، حاکم اصفهان از آل کاکویه رفت و در خدمت او بود تا نهایتاً در همین منصب در سفر به همدان درگذشت.
